Kazus na I etap konkursu

Kazus I – Społeczna odpowiedzialność biznesu a greenwashing

Spółka EcoBerge sp. z o.o., znany producent napojów bezalkoholowych, od kilku lat promuje strategię społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). W raportach rocznych podkreśla swoje zaangażowanie w ochronę środowiska: finansuje nasadzenia drzew, wspiera akcje sprzątania rzek i sponsoruje szkolne konkursy ekologiczne. Firma deklaruje także, że do 2030 r. całkowicie wyeliminuje plastik jednorazowego użytku.

W 2024 r. EcoBerge sp. z o.o. wprowadziła na rynek serię napojów w butelkach z tworzywa oznaczonego jako „100% biodegradowalne”. Kampania reklamowa przedstawiała osoby beztrosko wyrzucające butelki do zwykłego kosza, z hasłem: „Pij bez wyrzutów sumienia – nasza butelka znika sama!”. W materiałach marketingowych brakowało jednak informacji, że pełny rozkład materiału następuje dopiero po ok. 20 latach i wyłącznie w warunkach przemysłowego kompostowania, a nie w przydomowych pojemnikach ani na składowiskach odpadów.

Po kilku miesiącach jedna z organizacji ekologicznych przeprowadziła testy laboratoryjne i ujawniła wyniki w mediach społecznościowych. W opinii ekspertów komunikat firmy wprowadzał konsumentów w błąd (tzw. greenwashing). Sprawą zainteresował się Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), wszczynając postępowanie w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów na podstawie art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Równocześnie kilku klientów wystąpiło z roszczeniami cywilnymi, powołując się na art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz art. 415 Kodeksu cywilnego (odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym).

Zarząd EcoBerge sp. z o.o. argumentuje, że ich celem było „zachęcenie ludzi do życia bardziej przyjaznego środowisku”, a ewentualne nieścisłości w reklamie wynikły z błędnej interpretacji dokumentacji technicznej dostawcy materiału. Dodaje też, że firma podejmuje wiele działań proekologicznych, więc w ocenie zarządu powinno to zostać uwzględnione jako okoliczność łagodząca.

Sytuacja wywołała szeroką debatę publiczną na temat odpowiedzialności przedsiębiorstw za prawdziwość tzw. „green claims” (ekologicznych oświadczeń marketingowych) oraz spójność działań CSR z praktykami rynkowymi.

Pytania konkursowe

1. Czy kampania reklamowa EcoBerge sp. z o.o. spełnia przesłanki nieuczciwej praktyki rynkowej w rozumieniu prawa? Uzasadnij odpowiedź, wskazując odpowiednie przepisy.
2. Jakie środki prawne mogą zostać zastosowane wobec spółki przez organy administracji i konsumentów?
3. Jakie działania naprawcze, zgodne z zasadami społecznej odpowiedzialności biznesu, powinna podjąć firma, aby odbudować zaufanie interesariuszy?
4. Czy prowadzenie innych proekologicznych projektów może uwolnić spółkę od odpowiedzialności za wprowadzanie konsumentów w błąd?

Na odpowiedzi czekamy do 20 listopada 2025 r.